Trang chủTội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng Điều 132
1. Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng Điều 132?
“Điều 132. Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng
1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;
b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.
3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người trở lên chết, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
2. Không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng là gì?
Dựa trên tinh thần hướng dẫn của Nghị quyết số: 04-HĐTPTANDTC/NQ về áp dụng một số quy định trong phần các tội phạm của Bộ luật Hình sự:
Tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (gần chết) hoặc có thể chết (ví dụ: sắp chết đuối, bị thương nặng do tai nạn giao thông…), mặc dù có điều kiện và khả năng cứu giúp mà người phạm tội tỏ ý không giúp đỡ, dẫn đến chết người, được xem xét theo Khoản 2 của Điều 65 Bộ luật Hình sự. Người không giúp đỡ có thể là người vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm (ví dụ: người đi tắm ở sông chơi đùa, người biết bơi chơi nghịch gây nguy hiểm cho người không biết bơi mà không giúp) hoặc là người theo pháp luật hoặc nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp (ví dụ: thuỷ thủ tàu đi trên sông, trên biển đối với người đang vật vờ trên mặt nước, bác sĩ đối với bệnh nhân đang cần cấp cứu…).
Trong trường hợp người lái phương tiện giao thông gây ra tai nạn và sau đó bỏ chạy, cố ý không cứu giúp người bị nạn để tránh nghĩa vụ, sẽ bị xử lý theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
Công văn số: 24/1999/KHXX ngày 17/3/1999 của TANDTC giải thích về cụm từ “người nào thấy người khác” tại Điều 107 của Bộ luật Hình sự. Theo giải thích, “thấy” có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau, bao gồm việc nhận biết bằng mắt nhìn, giác quan nói chung, nhận ra được, biết được quan nhận thức, cảm giác, cảm thấy. Đối với tội cố ý không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (Điều 107 Bộ luật Hình sự), “thấy” trong ngữ cảnh này có thể được hiểu là “mắt nhìn thấy” hoặc là có đủ căn cứ biết rõ người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, mặc dù không nhất thiết phải nhìn thấy bằng mắt.
3. Cấu thành tội phạm?
3.1. Mặt khách quan của tội phạm
Hành vi: Trong tội phạm này, hành vi khách quan là việc không thực hiện hành động cứu giúp người khác, mặc dù người phạm tội có đủ khả năng và điều kiện để thực hiện nghĩa vụ này. Lý do cho việc không hành động có thể là do sợ bị hiểu nhầm, sợ liên quan và phiền phức, hoặc quan niệm lạc hậu dẫn đến hậu quả người không được cứu giúp và tử vong.
Hậu quả: Tội phạm này có cấu thành vật chất, với hậu quả là chết người, là dấu hiệu bắt buộc của tội này. Để tội này được cấu thành, phải có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi không cứu giúp và hậu quả chết người, chỉ khi đó mới đáp ứng được các yếu tố cấu thành bắt buộc của tội phạm này.
3.2. Mặt khách thể của tội phạm
Không giúp đỡ người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng là hành vi của người biết rõ về nguy cơ tử vong nhưng không thực hiện cứu giúp, mặc dù có khả năng và điều kiện để làm điều đó. Hành động này làm cho nạn nhân gặp tử vong, đồng thời gây ra tội phạm gián tiếp vi phạm quyền sống của con người. Ngoài ra, tội này cũng xâm phạm trách nhiệm công dân và trách nhiệm nghề nghiệp đối với tính mạng của người khác.
Vì vậy, khách thể của hành vi không giúp đỡ người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng làm tổn thương quyền sống, quyền được Nhà nước bảo vệ về tính mạng của con người, cũng như trách nhiệm của công dân trong việc cứu giúp người đang đối diện với nguy cơ nguy hiểm.
3.3. Mặt chủ quan của tội phạm
Người phạm tội giết người có thể gây ra lỗi cố ý trực tiếp hoặc lỗi cố ý gián tiếp. Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, lỗi cố ý trực tiếp giết người xảy ra khi người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình có thể làm nạn nhân chết và vẫn mong muốn nạn nhân chết. Trong khi đó, lỗi cố ý gián tiếp giết người là khi người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình có thể làm nạn nhân chết, tuy không mong muốn nhưng vẫn chấp nhận hậu quả nạn nhân chết.
Nghiên cứu về lỗi của người phạm giết người giúp phân biệt giữa Tội giết người và Tội vô ý làm chết người. Trong trường hợp lỗi cố ý, người phạm tội nhận thức rõ và mong muốn gây ra cái chết của nạn nhân. Ngược lại, trong tội vô ý, người phạm tội không mong muốn hậu quả là cái chết và không có ý thức để mặc hoặc chấp nhận hậu quả nạn nhân chết.
Quy định đúng tội danh và loại lỗi là quan trọng để xác định hình phạt phù hợp. Trong trường hợp giết người với lỗi cố ý gián tiếp, người phạm tội không tập trung vào hậu quả mà hướng sự chú ý vào mục đích khác. Ngược lại, trong lỗi cố ý trực tiếp, người phạm tội quyết tâm và cố gắng gây ra cái chết, làm tất cả để đạt được mục đích đó. Do đó, người phạm tội giết người với lỗi cố ý trực tiếp thường phải đối mặt với hình phạt nặng hơn so với người phạm tội giết người với lỗi cố ý gián tiếp.
Khác biệt trong động cơ và mục đích phạm tội cũng có ảnh hưởng đến quyết định hình phạt. Xác định đúng loại lỗi và động cơ giúp phân biệt Tội giết người với các tội khác có hành vi cố ý gây ra cái chết.
3.4. Mặt chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm, đặc biệt là tội giết người, cần đáp ứng các điều kiện nhất định để bị coi là có lỗi khi thực hiện hành vi nguy hiểm đối với xã hội. Đối với người trở thành chủ thể của tội phạm, quan trọng là họ phải có năng lực trách nhiệm hình sự, tức là khả năng nhận thức ý nghĩa xã hội của hành vi và khả năng kiểm soát hành vi theo đòi hỏi tất yếu của xã hội. Điều này liên quan đến việc đạt độ tuổi phù hợp, và do đó, độ tuổi là một trong những điều kiện quan trọng của chủ thể tội giết người.
Theo quy định tại Điều 21 của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi 2017, trường hợp mất năng lực trách nhiệm hình sự xảy ra khi người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội đang mắc bệnh tâm thần hoặc bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc điều khiển hành vi. Quy định này chi tiết hóa rằng mất năng lực trách nhiệm hình sự có thể xuất phát từ rối loạn hoạt động thần kinh và mất năng lực nhận thức hoặc kiểm soát hành vi. Điều này làm nổi bật sự quan trọng của khả năng nhận thức và kiểm soát trong việc xác định năng lực trách nhiệm hình sự.
Ngoài ra, quy định tại khoản 1 Điều 9, khoản 2 Điều 12 và Điều 123 BLHS năm 2015 sửa đổi 2017 xác định rằng chủ thể của tội giết người là người từ 14 tuổi trở lên. Điều này dựa trên nghiên cứu tâm sinh lý, truyền thống pháp luật và chính sách hình sự áp dụng cho người chưa thành niên phạm tội tại Việt Nam.
5. Hình phạt
Quy định của Điều 132 Bộ luật Hình sự năm 2015 về tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng được phân chia thành các khung hình phạt như sau:
– Khung 1:
Người chứng kiến người khác đang đối mặt với nguy hiểm đến tính mạng, mặc dù có điều kiện nhưng không cung cấp sự giúp đỡ, dẫn đến cái chết của người đó, sẽ bị xử phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ trong khoảng từ 03 tháng đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
– Khung 2:
Trường hợp phạm tội nếu: Người không cứu giúp là người vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm và người không cứu giúp là người theo quy định của pháp luật hoặc nghề nghiệp có nghĩa vụ cứu giúp.
Trong những trường hợp này, người phạm tội sẽ bị xử phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
– Khung 3:
– Hình phạt bổ sung:
Người phạm tội cũng có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc cụ thể trong khoảng từ 01 năm đến 05 năm.
Nếu quý khách hàng đang gặp phải bất kỳ vấn đề pháp lý nào hoặc cần tìm kiếm luật sư tham gia bào chữa vụ án. Xin vui lòng liên hệ với luật sư thông qua số điện thoại: 0975.982.169 hoặc qua email: buinhunglw2b@gmail.com. Chúng tôi sẵn sàng lắng nghe và cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp để giúp quý khách giải quyết mọi vấn đề một cách hiệu quả.
