Bài viết đề cập nội dung liên quan đến phòng vệ chính đáng là gì? Bồi thường do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng và nguyên tắc bồi thường thiệt hại sẽ được Công Ty Luật Tuyết Nhung Bùi giải đáp sử dụng vào mục đích tham khảo.
The article addresses the content related to what legitimate defense is, compensation for exceeding the limits of legitimate defense, and the principles of damage compensation, which will be explained by Tuyet Nhung Bui Law Firm for reference purposes.
1. Phòng vệ chính đáng là gì?
Khoản 1 Điều 22 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về phòng vệ chính đáng như sau:
Phòng vệ chính đáng là hành vi của một người nhằm bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của bản thân, của người khác, hoặc lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, bằng cách chống trả cần thiết đối với người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích đó.
Phòng vệ chính đáng không bị coi là tội phạm.
Như vậy, phòng vệ chính đáng được hiểu là hành vi chống trả một cách cần thiết đối với người đang thực hiện hành vi xâm phạm, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình, của người khác, hoặc của cơ quan, tổ chức. Điều luật này cũng khẳng định rõ rằng phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
Theo Nghị quyết số 02 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự 1985 (dù đã hết hiệu lực nhưng chưa có văn bản thay thế), tại Mục II của nghị quyết này có nêu chi tiết về chế định phòng vệ chính đáng.
Cụ thể, hành vi xâm phạm tính mạng hoặc sức khỏe của người khác được coi là phòng vệ chính đáng khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:
Hành vi xâm hại lợi ích cần bảo vệ phải là hành vi phạm tội hoặc rõ ràng có tính chất nguy hiểm cho xã hội.
Hành vi nguy hiểm cho xã hội phải đang gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại thực sự, ngay lập tức đối với những lợi ích cần được bảo vệ.
Phòng vệ chính đáng không chỉ dừng lại ở việc gạt bỏ mối đe dọa hay đẩy lùi sự tấn công, mà còn có thể chủ động chống trả, gây thiệt hại cho chính người xâm hại.
Hành vi phòng vệ phải tương xứng với hành vi xâm hại, nghĩa là không có sự chênh lệch quá lớn giữa hành vi phòng vệ và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại.
Tuy nhiên, tương xứng không đồng nghĩa với việc thiệt hại do người phòng vệ gây ra phải “ngang bằng” hoặc “nhỏ hơn” thiệt hại mà người xâm hại đe dọa gây ra hoặc đã gây ra.
Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả một cách rõ ràng vượt mức cần thiết, không tương xứng với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm hại đối với xã hội.
What is legitimate defense?
Clause 1, Article 22 of the 2015 Penal Code defines legitimate defense as follows:
Legitimate defense is an act by a person to protect their own legitimate rights or interests, those of others, or the interests of the State, organizations, or institutions, by using necessary countermeasures against someone who is infringing upon those interests.
Legitimate defense is not considered a crime.
Thus, legitimate defense is understood as a necessary countermeasure against someone who is committing an infringement, aiming to protect one’s own legitimate rights and interests, those of others, or those of an organization or institution. This provision also clearly states that legitimate defense is not a crime.
According to Resolution No. 02 issued by the Council of Judges of the Supreme People’s Court, which guides the application of certain provisions of the 1985 Penal Code (although expired, no replacement text has been issued), Section II of this resolution provides detailed guidance on the institution of legitimate defense.
Specifically, acts that infringe on another person’s life or health are considered legitimate defense when they meet the following conditions:
The act that infringes on protected interests must be a criminal act or clearly have a dangerous nature to society.
The socially dangerous act must be causing or threatening to cause actual and immediate harm to the protected interests.
Legitimate defense does not only involve removing the threat or repelling the attack, but may also involve proactively countering the infringement, causing harm to the person committing the infringement.
The defensive act must be proportionate to the infringing act, meaning there should not be a significant disparity between the defense and the danger posed by the infringement.
However, proportionality does not mean that the damage caused by the defender must be “equal” to or “less than” the damage threatened or caused by the infringer.
Exceeding the limits of legitimate defense refers to an act of retaliation that clearly goes beyond what is necessary, and is disproportionate to the nature and social danger of the infringement.
2. Bồi thường do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng
Điều 594 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về việc bồi thường thiệt hại trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng. Cụ thể, người gây thiệt hại trong trường hợp phòng vệ chính đáng sẽ không phải bồi thường cho người bị thiệt hại. Tuy nhiên, người gây thiệt hại do “vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng” sẽ phải bồi thường cho người bị thiệt hại.
Compensation for Exceeding the Limits of Legitimate Defense
Article 594 of the 2015 Penal Code stipulates compensation for damages in cases of exceeding the limits of legitimate defense. Specifically, a person who causes damage in a case of legitimate defense will not be required to compensate the harmed party. However, a person who causes damage by “exceeding the limits of legitimate defense” will be required to compensate the harmed party.
3. Nguyên tắc bồi thường thiệt hại
Theo quy định tại Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 về nguyên tắc bồi thường thiệt hại, có những điểm như sau:
Thiệt hại thực tế phải được bồi thường đầy đủ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, hiện vật hoặc thực hiện một công việc, có thể bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu không có lỗi hoặc có lỗi vô ý và thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế của mình.
Khi mức bồi thường không còn phù hợp với thực tế, bên bị thiệt hại hoặc bên gây thiệt hại có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay đổi mức bồi thường.
Nếu bên bị thiệt hại có lỗi trong việc gây ra thiệt hại, họ sẽ không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình gây ra.
Bên có quyền, lợi ích bị xâm phạm sẽ không được bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do không áp dụng các biện pháp cần thiết và hợp lý để ngăn chặn, hạn chế thiệt hại cho chính mình.
Principles of Damage Compensation
According to Article 585 of the 2015 Civil Code regarding the principles of damage compensation, the following points apply:
Actual damages must be compensated fully and promptly. The parties may agree on the amount of compensation, the form of compensation (money, goods, or performing a task), and whether the compensation is to be made in a lump sum or in installments, unless otherwise provided by law.
The person responsible for compensating the damage may have the compensation amount reduced if they are not at fault or are at fault without intent, and the damage is disproportionate to their economic ability.
If the compensation amount no longer aligns with the actual circumstances, the harmed party or the party causing the damage has the right to request that the Court or relevant state authorities adjust the compensation amount.
If the harmed party is at fault for causing the damage, they will not be compensated for the damage caused by their own fault.
The party whose rights or interests are violated will not be compensated if the damage occurred due to their failure to take necessary and reasonable measures to prevent or minimize the harm to themselves.
CÔNG TY LUẬT TUYẾT NHUNG BÙI cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án trên thực tế trong lĩnh vực dân sự. Liên hệ tư vấn, mời luật sư tham giao bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, đại diện theo uỷ quyền. Vui lòng liên hệ số điện thoại hotline: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ.