Bài viết này đề cấp đến chính sách lao động của Nhà nước theo quy định của Bộ luật lao động 2019 hiện hành.
1. Chính sách là gì?
2. Chính sách của Việt Nam về lao động?
Theo Quy định tại Điều 4 Bộ luật lao động 2019, có 07 nhóm chính sách của Nhà nước về lao động được quy định như sau:
– Một là, Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người làm việc không có quan hệ lao động; khuyến khích những thỏa thuận bảo đảm cho người lao động có điều kiện thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về lao động.
– Hai là, Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, quản lý lao động đúng pháp luật, dân chủ, công bằng, văn minh và nâng cao trách nhiệm xã hội.
– Ba là, Tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tạo việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề để có việc làm; hoạt động sản xuất, kinh doanh thu hút nhiều lao động; áp dụng một số quy định của Bộ luật này đối với người làm việc không có quan hệ lao động.
– Bốn là, Có chính sách phát triển, phân bố nguồn nhân lực; nâng cao năng suất lao động; đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động; hỗ trợ duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động; ưu đãi đối với người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
– Năm là, Có chính sách phát triển thị trường lao động, đa dạng các hình thức kết nối cung, cầu lao động.
2.1. Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người làm việc không có quan hệ lao động; khuyến khích những thỏa thuận bảo đảm cho người lao động có điều kiện thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về lao động
Người lao động là những cá nhân làm việc cho người sử dụng lao động dưới sự thỏa thuận, nhận lương và phải tuân thủ sự quản lý, điều hành, giám sát từ phía người sử dụng lao động. Tuổi tối thiểu của người lao động là 15 tuổi, trừ trường hợp lao động chưa thành niên theo quy định của Bộ luật lao động năm 2019. (Theo Khoản 1 Điều 3 Bộ luật lao động năm 2019)
Người làm việc không có quan hệ lao động là những cá nhân không được thuê mướn dưới hình thức hợp đồng lao động. (Theo Khoản 6 Điều 3 Bộ luật lao động năm 2019)
Các cá nhân này là nhóm thực hiện công việc và nhận thù lao, lương dựa trên sức lao động, năng suất hoặc chức danh công việc, đồng thời đóng vai trò trung tâm trong quan hệ lao động hoặc quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Họ cần được đảm bảo các quyền liên quan đến quan hệ lao động như quyền nhân thân (không bị quấy rối tình dục, bảo vệ thông tin cá nhân, …) và quyền tài sản (nhận lương, các loại trợ cấp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, …) đồng thời phải tuân thủ các nghĩa vụ để bảo vệ quyền của người sử dụng lao động.
Ảnh minh hoạ
2.2. Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng lao động, quản lý lao động đúng pháp luật, dân chủ, công bằng, văn minh và nâng cao trách nhiệm xã hội
Người sử dụng lao động là các tổ chức doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, hoặc cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình theo thỏa thuận; trong trường hợp người sử dụng lao động là cá nhân thì phải có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. (Theo Khoản 2 Điều 3 Bộ luật lao động năm 2019)
Người quản lý lao động là người đại diện cho doanh nghiệp hoặc người được người sử dụng lao động giao nhiệm vụ, ủy quyền để quản lý người lao động.
Đây cũng là một trong hai nhóm chủ thể đóng vai trò trung tâm của quan hệ lao động, tuy nhiên, khác với người lao động, người sử dụng lao động và người quản lý lao động có quyền quản lý, giám sát, điều hành đối tượng còn lại trong quan hệ lao động, đó là người lao động. Vì vậy, về cơ bản, người sử dụng lao động và người quản lý lao động có quyền hành lớn hơn so với người lao động. Chính sách của Nhà nước vẫn đảm bảo người sử dụng lao động có đủ các quyền và lợi ích hợp pháp cần thiết, nhưng cũng nâng cao các trách nhiệm của họ để đảm bảo quyền lợi cho nhóm chủ thể người lao động.
2.3. Tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tạo việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề để có việc làm; hoạt động sản xuất, kinh doanh thu hút nhiều lao động; áp dụng một số quy định của Bộ luật này đối với người làm việc không có quan hệ lao động
Việc làm là một hoạt động lao động tạo ra thu nhập mà pháp luật không cấm (Theo Khoản 1 Điều 9 Bộ luật lao động năm 2019). Tạo điều kiện cho hoạt động tạo việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề là có lợi cho cả người sử dụng lao động và người lao động: người lao động và người làm việc không có quan hệ lao động có thể tham gia lao động, sản xuất, tạo ra thu nhập, trong khi người sử dụng lao động có thể tuyển dụng người lao động phù hợp để làm việc cho mình.
2.4. Có chính sách phát triển, phân bố nguồn nhân lực; nâng cao năng suất lao động; đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động; hỗ trợ duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho người lao động; ưu đãi đối với người lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
Chính sách phát triển này nhằm mục tiêu hướng tới nhóm chủ thể người lao động. Sự phát triển của người lao động không chỉ giúp người sử dụng lao động có cơ hội lựa chọn được người lao động có trình độ cao mà còn tạo ra sự cạnh tranh lớn trong thị trường lao động, góp phần vào sự phát triển của thị trường lao động cũng như của đất nước trong tổng thể.
2.5. Có chính sách phát triển thị trường lao động, đa dạng các hình thức kết nối cung, cầu lao động
Chính sách phát triển người lao động đồng thời cũng nhằm mục tiêu thúc đẩy sự phát triển của thị trường lao động. Điều này bao gồm việc khuyến khích tạo ra nguồn cung việc làm và thúc đẩy sự phát triển của người lao động để tham gia vào lực lượng lao động. Chính sách này cũng tạo điều kiện cho việc kết nối giữa người lao động và người sử dụng lao động thông qua nhiều phương thức khác nhau, nhằm mục đích tạo ra các công việc ổn định cho cả hai bên.
2.6. Thúc đẩy người lao động và người sử dụng lao động đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định
Nhà nước đang thúc đẩy việc kết nối giữa người lao động và người sử dụng lao động không chỉ trong thị trường việc làm mà còn trong các mối quan hệ lao động. Để đảm bảo sự cân bằng trong các mối quan hệ lao động, cả người sử dụng lao động và người lao động cần tham gia vào các hoạt động đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng một môi trường lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định. Như vậy, việc làm sẽ được đảm bảo ổn định, và cả người lao động lẫn người sử dụng lao động sẽ có thể yên tâm thực hiện các nhiệm vụ của mình.
2.7. Bảo đảm bình đẳng giới; quy định chế độ lao động và chính sách xã hội nhằm bảo vệ lao động nữ, lao động là người khuyết tật, người lao động cao tuổi, lao động chưa thành niên
Chính sách này nhằm mục tiêu bảo vệ các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như người lao động nữ, người lao động khuyết tật, người lao động cao tuổi và lao động chưa thành niên. Những nhóm này cần được đảm bảo và bảo vệ ở mức độ cao. Người lao động nữ dễ bị phân biệt đối xử giới tính, quấy rối tình dục, hoặc lạm dụng, người lao động khuyết tật và người lao động cao tuổi thường có sức khỏe yếu hơn so với người lao động bình thường nên cần phải làm việc trong điều kiện lao động phù hợp; còn người lao động chưa thành niên đang trong giai đoạn phát triển về nhận thức, tâm lý, thể chất nên cần được làm việc trong môi trường đảm bảo cho sự phát triển này. Vì vậy, chính sách về lao động của Nhà nước đối với các nhóm đối tượng này là hợp lý.
Các chính sách về lao động của Nhà nước thường mang tính chất tổng quát, tập trung chủ yếu vào hai chủ thể chính là người lao động và người sử dụng lao động. Chúng tạo ra cơ sở để xây dựng các quy định pháp luật nhằm đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của các chủ thể này.
TUYET NHUNG LAW cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án trên thực tế. Liên hệ tư vấn hoặc mời luật sư tham giao bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ án lao động; mời luật sư tham gia giải quyết khiếu nại lao động, vui lòng liên hệ số điện thoại hotline: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: buinhunglw2b@gmail.com để được hỗ trợ.