Bài viết này đề cập đến nội dung pháp lý liên quan đến việc chuyển giao nghĩa vụ được hiểu là gì? Khi nào được chuyển giao nghĩa vụ? Hình thức và một số trường hợp chuyển giao nghĩa vụ cụ thể sẽ được giải đáp dùng vào mục đích tham khảo.
This article addresses the legal aspects related to the transfer of obligations, including what it means, when obligations can be transferred, the required form, and specific cases of obligation transfer. The information provided is intended for reference purposes.
1. Chuyển giao nghĩa vụ được hiểu là gì?
Điều 274 của Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định: “Nghĩa vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (gọi chung là bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao tài sản, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện một công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (gọi chung là bên có quyền)”.
Chuyển giao nghĩa vụ dân sự xảy ra khi người có nghĩa vụ không tự mình thực hiện nghĩa vụ đã thỏa thuận mà chuyển giao cho một bên khác (bên thứ ba). Khi nghĩa vụ được chuyển giao, bên nhận chuyển giao nghĩa vụ được gọi là người thế nghĩa vụ. Quan hệ nghĩa vụ giữa người có nghĩa vụ với người có quyền sẽ chấm dứt, và thay vào đó là một quan hệ nghĩa vụ mới giữa người thế nghĩa vụ và người có quyền, trong đó người thế nghĩa vụ sẽ thực hiện nghĩa vụ với người có quyền.
Vì vậy, về bản chất, chuyển giao nghĩa vụ dân sự là việc chuyển nghĩa vụ pháp lý từ chủ thể ban đầu sang cho chủ thể nhận. Chủ thể nhận nghĩa vụ, chính là bên thứ ba, sẽ thay thế người có nghĩa vụ ban đầu và trở thành bên có nghĩa vụ mới.
[EN] Article 274 of the 2015 Civil Code provides: “An obligation is an act in which one or more parties (referred to collectively as the obligor) must transfer assets, transfer rights, pay money or valuable papers, perform an act, or refrain from performing an act for the benefit of one or more other parties (referred to collectively as the obligee).”
The transfer of a civil obligation occurs when the obligor does not fulfill the agreed-upon obligation themselves but transfers it to another party (a third party). When the obligation is transferred, the party receiving the obligation is called the substituted obligor. The obligation relationship between the original obligor and the obligee terminates, and a new obligation relationship arises between the substituted obligor and the obligee, with the substituted obligor fulfilling the obligation to the obligee.
Thus, in essence, the transfer of a civil obligation involves the transfer of a legal obligation from the original party to the recipient party. The recipient party, being the third party, replaces the original obligor and assumes the role of the new obligor.
2. Được chuyển giao nghĩa vụ khi nào?
Theo Điều 370 Bộ luật Dân sự 2015, bên có nghĩa vụ chỉ có thể chuyển giao nghĩa vụ dân sự cho người khác khi được bên có quyền đồng ý, trừ trường hợp nghĩa vụ đó gắn liền với nhân thân của bên có nghĩa vụ hoặc pháp luật quy định không được chuyển giao nghĩa vụ.
Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của bên có quyền, vì việc chuyển giao nghĩa vụ dân sự sẽ chấm dứt mối quan hệ nghĩa vụ giữa bên có nghĩa vụ ban đầu và bên có quyền, đồng thời phát sinh nghĩa vụ mới giữa người nhận chuyển giao với bên có quyền. Điều này có thể gây rủi ro cho bên có quyền, đặc biệt nếu người thế nghĩa vụ không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của bên có quyền.
Ngoài ra, khi chuyển giao nghĩa vụ dân sự, nghĩa vụ đó phải có hiệu lực pháp lý và không thuộc những trường hợp pháp luật cấm chuyển giao. Pháp luật không cho phép chuyển giao các nghĩa vụ gắn với nhân thân của bên có nghĩa vụ hoặc trong những trường hợp cụ thể mà pháp luật quy định không được chuyển giao, như nghĩa vụ cấp dưỡng, nghĩa vụ thực hiện công việc trong hợp đồng dịch vụ hoặc nghĩa vụ mà các bên đã thỏa thuận không được chuyển giao. Ví dụ, Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định: “Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.”
[EN] According to Article 370 of the 2015 Civil Code, the obligor may only transfer a civil obligation to another person with the consent of the obligee, except in cases where the obligation is personally connected to the obligor or when the law stipulates that the obligation cannot be transferred.
This provision aims to protect the rights of the obligee, as the transfer of an obligation terminates the initial obligation relationship between the original obligor and the obligee and establishes a new obligation relationship between the transferee and the obligee. This transfer could pose risks to the obligee, especially if the substituted obligor is unable to fulfill the obligation, potentially negatively impacting the obligee’s interests.
Furthermore, when transferring a civil obligation, the obligation must be legally valid and not fall under any cases in which the law prohibits transfer. The law does not permit the transfer of obligations that are personally tied to the obligor or in specific cases where transfer is legally restricted, such as maintenance obligations, obligations to perform tasks under a service contract, or obligations that the parties have agreed cannot be transferred. For example, the 2014 Law on Marriage and Family states: “A maintenance obligation cannot be substituted by another obligation and cannot be transferred to another person.”
3. Chuyển giao nghĩa vụ theo hình thức nào?
Bộ luật Dân sự năm 2015 không quy định cụ thể về hình thức của việc chuyển giao nghĩa vụ. Tuy nhiên, để tránh những rủi ro có thể ảnh hưởng đến quyền lợi của các bên khi chuyển giao nghĩa vụ dân sự, các bên nên thể hiện đầy đủ nội dung chuyển giao cũng như cách thức và trình tự chuyển giao trong văn bản thỏa thuận.
Trong các trường hợp mà nội dung hoặc đối tượng của nghĩa vụ chuyển giao có tính chất phức tạp, dễ gây tranh chấp, hoặc đối tượng của nghĩa vụ là tài sản do Nhà nước quản lý và kiểm soát, việc chuyển giao nghĩa vụ cần được lập thành văn bản và có công chứng, chứng thực, đăng ký hoặc xin phép.
[EN] The 2015 Civil Code does not specifically regulate the form of obligation transfer. However, to avoid risks that may impact the interests of the parties involved, it is advisable for the parties to fully document the content, method, and process of the transfer in a written agreement.
In cases where the content or subject of the obligation is complex, prone to disputes, or involves assets managed and controlled by the State, the transfer of obligations should be in writing and may require notarization, certification, registration, or permission.
4. Chuyển giao nghĩa vụ trả nợ là gì?
Theo quy định tại Điều 370 Bộ luật Dân sự 2015 về chuyển giao nghĩa vụ:
Bên có nghĩa vụ có thể chuyển giao nghĩa vụ cho người khác (người thế nghĩa vụ) nếu được bên có quyền đồng ý, trừ trường hợp nghĩa vụ gắn liền với nhân thân của bên có nghĩa vụ hoặc pháp luật quy định không được chuyển giao.
Khi chuyển giao nghĩa vụ, người thế nghĩa vụ sẽ trở thành bên có nghĩa vụ mới.
Khi chuyển giao nghĩa vụ có kèm biện pháp bảo đảm thì biện pháp bảo đảm đó sẽ chấm dứt, trừ khi có thỏa thuận khác (theo Điều 371 Bộ luật Dân sự 2015).
Như vậy, bên có nghĩa vụ (người mắc nợ) có thể chuyển giao nghĩa vụ của mình cho người khác (người thứ ba) để thay mình thực hiện nghĩa vụ, nhưng phải có sự đồng ý của bên có quyền (chủ nợ). Tuy nhiên, việc chuyển giao nghĩa vụ này không áp dụng cho các trường hợp:
Nghĩa vụ gắn liền với nhân thân của bên có nghĩa vụ, tức là các nghĩa vụ có tính chất cá nhân và không thể tách rời khỏi cá nhân người mắc nợ và những nghĩa vụ mà pháp luật cấm không được chuyển giao.
[EN] According to Article 370 of the 2015 Civil Code on the transfer of obligations:
The obligor may transfer their obligation to another person (substituted obligor) with the consent of the obligee, except in cases where the obligation is personally tied to the obligor or when the law specifies that the obligation cannot be transferred.
Upon transfer, the substituted obligor becomes the new obligor.
If the obligation transfer is accompanied by a security measure, that security measure will terminate unless otherwise agreed (pursuant to Article 371 of the 2015 Civil Code).
Thus, the obligor (debtor) may transfer their obligation to another party (a third party) to perform the obligation on their behalf, but this requires the obligee’s (creditor’s) consent. However, this transfer of obligation does not apply to cases where:
The obligation is personally attached to the obligor, meaning obligations that are inherently personal and cannot be separated from the debtor, or
Obligations that are legally prohibited from being transferred.
5. Chuyển giao nghĩa vụ dân sự có biện pháp bảo đảm
Các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự có tính chất dự phòng nhằm đảm bảo việc thực hiện nghĩa vụ, đồng thời ngăn ngừa và khắc phục những hậu quả xấu khi nghĩa vụ không được thực hiện, hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ.
Theo Điều 371 Bộ luật Dân sự năm 2015, việc chuyển giao nghĩa vụ có biện pháp bảo đảm được quy định như sau: “Trường hợp nghĩa vụ có biện pháp bảo đảm được chuyển giao thì biện pháp bảo đảm đó chấm dứt, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”
Khi chuyển giao nghĩa vụ, các biện pháp bảo đảm ban đầu để bảo đảm cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ cũng sẽ đương nhiên chấm dứt, vì những biện pháp này được thiết lập để bảo đảm cho chính nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ gốc. Tuy nhiên, điều này không áp dụng nếu các bên có thỏa thuận khác.
[EN] Security measures for the performance of civil obligations are precautionary in nature, aimed at ensuring the fulfillment of obligations, as well as preventing and remedying any adverse consequences when the obligation is not performed, or is performed incorrectly or incompletely.
According to Article 371 of the 2015 Civil Code, the transfer of an obligation with security measures is regulated as follows: “In cases where an obligation with security measures is transferred, those security measures will terminate, unless otherwise agreed.”
When an obligation is transferred, the initial security measures that were established to ensure the fulfillment of the obligor’s duty will automatically terminate, as these measures were put in place to secure the original obligation. However, this does not apply if the parties have agreed otherwise.
TUYET NHUNG LAW cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án trên thực tế trong lĩnh vực dân sự. Liên hệ tư vấn, mời luật sư tham giao bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ án dân sự. Vui lòng liên hệ số điện thoại hotline: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ.