Bài viết đề cập đến nội dung pháp lý liên quan đến Cơ sở pháp lý tội lừa dối khách hàng Điều 198, cấu thành tội phạm và khung hình phạt đối với tội này sẽ được Công Ty Luật Tuyết Nhung Bùi giải đáp sử dụng vào mục đích tham khảo.
The article addresses the legal aspects related to the legal basis for the crime of deceiving customers under Article 198, the constitutive elements of the crime, and the penalty framework for this offense, which will be explained by Tuyet Nhung Bui Law Firm for reference purposes.
1. Cơ sở pháp lý tội lừa dối khách hàng Điều 198
Lừa dối khách hàng là hành vi gian dối trong việc cân, đong, đo, đếm, tính toán hàng hóa, dịch vụ, hoặc sử dụng các thủ đoạn không trung thực khác để thu lợi bất chính trong các hoạt động mua, bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ. Hành vi này có thể bao gồm việc bán hàng hóa không đúng chất lượng, thiếu hụt trọng lượng hoặc số lượng so với thông tin đã công bố, hoặc cung cấp dịch vụ không đúng cam kết. Đây là một hành vi xâm phạm quyền lợi hợp pháp của người tiêu dùng và là một hình thức lừa đảo trong lĩnh vực thương mại, có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho khách hàng về tài chính cũng như niềm tin vào các dịch vụ và sản phẩm trên thị trường. Theo Điều 198 của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 về Tội lừa dối khách hàng được quy định như sau:
Điều 198. Tội lừa dối khách hàng
1. Người nào trong việc mua, bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ mà cân, đong, đo, đếm, tính gian hàng hóa, dịch vụ hoặc dùng thủ đoạn gian dối khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
b) Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
d) Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Legal Basis for the Crime of Deceiving Customers under Article 198
Deceiving customers involves fraudulent actions in weighing, measuring, counting, or calculating goods or services, or using other dishonest tactics to gain illicit profits in the buying and selling of goods or the provision of services. Such actions may include selling goods that do not meet quality standards, providing insufficient weight or quantity compared to the declared information, or failing to deliver services as promised. This behavior infringes upon the legitimate rights of consumers and constitutes a form of fraud in commerce, potentially causing significant financial losses and eroding customer trust in market products and services.
According to Article 198 of the 2015 Penal Code (as amended and supplemented in 2017) regarding the crime of deceiving customers, the provisions are as follows:
Article 198. Crime of Deceiving Customers
Any person who, in the course of buying or selling goods or providing services, commits fraud in weighing, measuring, counting, or calculating goods or services, or uses other fraudulent methods in any of the following cases, shall be subject to a warning, a fine ranging from VND 10,000,000 to VND 100,000,000, or non-custodial reform for up to three years:
a) The offender has been administratively sanctioned for the same act or convicted of this crime but has not had the conviction expunged and reoffends;
b) The illicit profit obtained is between VND 5,000,000 and less than VND 50,000,000.
If the offense falls under any of the following circumstances, the offender shall be fined from VND 100,000,000 to VND 500,000,000 or imprisoned for one to five years:
a) Committed by an organized group;
b) Performed in a professional manner;
c) Using cunning methods;
d) The illicit profit obtained is VND 50,000,000 or more.
In addition, the offender may also be fined from VND 20,000,000 to VND 100,000,000 and prohibited from practicing a profession or performing certain jobs for one to five years.
2. Dấu hiệu pháp lý
2.1. Khách thể của tội phạm
Khách thể của tội lừa dối khách hàng là quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng, cũng như uy tín của các doanh nghiệp, tổ chức trong thị trường thương mại. Khi có hành vi lừa dối khách hàng, người phạm tội xâm phạm trực tiếp đến sự tin tưởng của khách hàng đối với chất lượng sản phẩm, dịch vụ, và làm ảnh hưởng đến sự minh bạch của các giao dịch thương mại. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho cá nhân người tiêu dùng mà còn làm giảm uy tín của các cơ sở kinh doanh, có thể dẫn đến sự mất lòng tin từ phía người tiêu dùng và các đối tác thương mại khác.
Legal Indicators
Object of the Crime
The object of the crime of deceiving customers encompasses the legitimate rights and interests of consumers, as well as the reputation of businesses and organizations in the commercial market. Acts of deceiving customers directly undermine customers’ trust in the quality of products and services, affecting the transparency of commercial transactions. This behavior not only causes harm to individual consumers but also damages the reputation of business establishments, potentially leading to a loss of trust from consumers and other commercial partners.
2.2. Mặt khách quan của tội phạm
Mặt khách quan của tội phạm lừa dối khách hàng thể hiện ở hành vi gian dối trong quá trình bán hàng hóa hoặc cung cấp dịch vụ nhằm thu lợi bất chính. Các hành vi phổ biến trong tội phạm này bao gồm việc cân, đong, đo, đếm sai số lượng hàng hóa; cố tình tính tiền sai, tính thiếu hoặc tính thừa so với thực tế; quảng cáo sai sự thật về chất lượng hoặc công dụng của sản phẩm; hay cung cấp dịch vụ không đúng như cam kết. Các hành vi gian dối này không chỉ gây thiệt hại về mặt tài chính cho khách hàng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của họ trong các giao dịch, buộc họ phải trả một khoản tiền nhiều hơn so với giá trị thực tế của hàng hóa hoặc dịch vụ nhận được.
Tội lừa dối khách hàng được coi là hoàn thành khi hành vi gian dối gây thiệt hại nghiêm trọng cho người tiêu dùng, hoặc khi người phạm tội đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà vẫn tiếp tục vi phạm, hoặc đã từng bị kết án về tội này và chưa được xóa án tích mà tiếp tục tái phạm. Việc lừa dối khách hàng không chỉ đơn giản là hành vi sai lệch trong giao dịch mà còn có thể tạo ra những hậu quả nghiêm trọng, từ việc khách hàng mất tiền đến ảnh hưởng đến sức khỏe hoặc tinh thần của họ khi sử dụng hàng hóa, dịch vụ kém chất lượng.
Objective Aspect of the Crime
The objective aspect of the crime of deceiving customers is reflected in fraudulent actions during the sale of goods or provision of services to gain illicit profits. Common behaviors associated with this crime include: falsifying the weight, volume, or quantity of goods; intentionally miscalculating payments by overcharging or undercharging compared to actual values; making false advertisements about the quality or utility of products; or failing to deliver services as promised. These deceptive actions not only cause financial losses to customers but also directly infringe upon their legitimate rights in transactions, forcing them to pay more than the actual value of the goods or services received.
The crime of deceiving customers is considered complete when the fraudulent actions result in significant harm to consumers, or when the offender continues to violate after having been administratively sanctioned for such acts, or has been convicted of this crime and reoffends without having their conviction expunged.
Deceiving customers is not merely a transactional misconduct but can lead to severe consequences, ranging from financial losses to impacts on customers’ health or mental well-being when they use substandard goods or services.
2.3. Chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội lừa dối khách hàng là những cá nhân từ đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự, theo quy định của Bộ luật Hình sự. Các chủ thể này có thể là những người có quyền hạn trong quá trình bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ, chẳng hạn như nhân viên bán hàng, các kỹ thuật viên thực hiện dịch vụ sửa chữa, hay những người tự kinh doanh và bán hàng độc lập. Những cá nhân này trong quá trình thực hiện công việc của mình có trách nhiệm đảm bảo sự trung thực và minh bạch với khách hàng, nhưng nếu họ có hành vi gian dối nhằm thu lợi bất chính, thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Subject of the Crime
The subject of the crime of deceiving customers includes individuals aged 16 or older with criminal liability capacity, as stipulated by the Penal Code. These individuals may hold positions of authority in the process of selling goods or providing services, such as sales staff, technicians performing repair services, or independent business owners and sellers.
While carrying out their duties, these individuals are obligated to ensure honesty and transparency with customers. However, if they engage in fraudulent behavior to gain illicit profits, they will be held criminally liable.
2.4. Mặt chủ quan của tội phạm
Mặt chủ quan của tội phạm này được thực hiện do lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ rằng hành vi gian dối của mình đối với khách hàng là hành vi nguy hiểm cho xã hội, có thể làm ảnh hưởng xấu đến quyền lợi của khách hàng và sự công bằng trong giao dịch thương mại. Tuy nhiên, vì động cơ vụ lợi cá nhân, họ vẫn cố tình thực hiện hành vi vi phạm này, bất chấp những hậu quả tiêu cực mà hành vi của họ có thể gây ra. Mục đích của hành vi phạm tội là thu lợi bất chính từ việc lừa dối khách hàng, chẳng hạn như việc bán hàng hóa kém chất lượng nhưng được quảng cáo sai sự thật hoặc cung cấp dịch vụ không đạt yêu cầu nhưng lại yêu cầu khách hàng thanh toán một mức giá cao. Động cơ vụ lợi này thúc đẩy người phạm tội tiếp tục hành động bất chấp những thiệt hại mà khách hàng có thể gặp phải, và mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận cá nhân.
Subjective Aspect of the Crime
The subjective aspect of this crime is characterized by direct intentional fault. The offender is fully aware that their fraudulent actions toward customers are socially dangerous, negatively impacting customer rights and fairness in commercial transactions. However, driven by personal gain, they deliberately commit these violations, disregarding the potential negative consequences of their actions.
The purpose of the criminal behavior is to obtain illicit profits by deceiving customers. Examples include selling substandard goods falsely advertised as high quality or providing inadequate services while demanding excessive payment from customers. This profit-driven motive compels offenders to persist in their actions despite the harm inflicted on customers, with their ultimate goal being personal financial gain.
3. Hình phạt
Điều luật quy định 02 khung hình phạt và 01 hình phạt bổ sung, cụ thể như sau:
| Khung | Mức phạt | Hành vi |
| Khung 1 | Phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm | – Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm. – Thu lợi bất chính từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng. |
| Khung 2 | Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm | – Có tổ chức trong hành vi phạm tội. – Có tính chất chuyên nghiệp trong việc thực hiện hành vi. – Dùng thủ đoạn xảo quyệt để thực hiện hành vi. – Thu lợi bất chính từ 50.000.000 đồng trở lên. |
| Hình phạt bổ sung | Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm | – Áp dụng cho các trường hợp phạm tội trong khung 1 và khung 2, tùy vào tính chất và mức độ của hành vi vi phạm. |
Penalties
The law prescribes two primary penalty frameworks and one supplementary penalty, as detailed below:
| Frame | Penalty level | Behavior |
| Frame 1 | A warning, a fine ranging from VND 10,000,000 to VND 100,000,000, or non-custodial reform for up to three years. | – Has been administratively sanctioned for this act or has been convicted of this crime and has not had the conviction expunged, yet continues to offend. Obtained illicit profits ranging from VND 5,000,000 to less than VND 50,000,000. |
| Frame 2 | A fine ranging from VND 100,000,000 to VND 500,000,000 or imprisonment for one to five years. | The crime was committed by an organized group. The act was carried out in a professional manner. Cunning methods were used to commit the act. Illicit profits of VND 50,000,000 or more were obtained. |
| Supplementary Penalty | A fine ranging from VND 20,000,000 to VND 100,000,000, and a prohibition from practicing certain professions or performing specific jobs for a period of one to five years. | – Applicable to cases of crime under Framework 1 and Framework 2, depending on the nature and severity of the offense. |
CÔNG TY LUẬT TUYẾT NHUNG BÙI cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án hình sự trên thực tế. Liên hệ tư vấn các vấn đề liên quan đến hình sự hoặc mời luật sư bào chữa cho bị cáo; mời luật sư bảo vệ cho bị hại hoặc người có quyền lợi liên quan trong vụ án hình sự, vui lòng liên hệ số điện thoại/ zalo: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ và đưa ra những tư vấn kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.