Điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất là gì?

Bài viết này đề cập đến nội dung pháp lý liên quan đến hoạt động Điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất theo quy định của Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 01/01/2025 dùng vào mục đích tham khảo. 

1. Điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất là gì?

Điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất là hoạt động điều tra, đánh giá về chất lượng đất, tiềm năng đất đai, mức độ thái hoá, ô nhiễm từ đó lập kế hoạch và lên phương án phục hồi đất. 

Được quy định tại Điều 51 Luật Đất đai 2024 như sau: Nguyên tắc điều tra, đánh giá đất đai và bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất là cần thiết để đảm bảo tính kịp thời, khách quan và phản ánh đúng thực trạng của tài nguyên đất. Việc thực hiện này phải được triển khai trên toàn quốc, tại các vùng kinh tế – xã hội và các đơn vị hành chính cấp tỉnh, đồng thời đảm bảo tính liên tục và kế thừa. Nhà nước phải đảm bảo nguồn kinh phí để thực hiện các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai và khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, cá nhân cùng với Nhà nước trong việc bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất. Ngoài ra, cần cung cấp thông tin và số liệu một cách kịp thời để phục vụ cho công tác quản lý nhà nước về đất đai và đáp ứng nhu cầu thông tin về đất đai cho các hoạt động kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, nghiên cứu khoa học, giáo dục và đào tạo, cũng như các nhu cầu khác của cả Nhà nước và xã hội.

2. Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai bao gồm?

– Điều tra, đánh giá đất đai bao gồm:

+ Điều tra, đánh giá về chất lượng đất, tiềm năng đất đai;

+ Điều tra, đánh giá thoái hóa đất;

+ Điều tra, đánh giá ô nhiễm đất;

+ Quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất;

+ Điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề.

– Điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề được thực hiện để điều tra, đánh giá về chất lượng đất, tiềm năng đất đai, thoái hóa đất, ô nhiễm đất đối với loại đất cụ thể theo yêu cầu quản lý nhà nước về đất đai tại một thời điểm xác định.
– Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai thực hiện theo định kỳ 05 năm một lần. Hoạt động điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề thực hiện theo yêu cầu phục vụ nhiệm vụ quản lý nhà nước về đất đai.

3. Nội dung điều tra, đánh giá đất đai?

– Các nội dung trong việc điều tra và đánh giá chất lượng đất và tiềm năng đất bao gồm:

+ Xác định vị trí, diện tích và mức độ chất lượng đất cho các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng dựa trên các đặc điểm về thổ nhưỡng, địa hình, tính chất vật lý, hóa học, sinh học và các điều kiện khác;

+ Xác định vị trí, diện tích và mức độ tiềm năng của đất đối với các loại đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất chưa sử dụng dựa trên chất lượng đất và hiệu quả sử dụng đất theo các mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường;

+ Khoanh vùng các khu vực đất cần bảo vệ, xử lý, cải tạo và phục hồi;

+ Tạo và cập nhật bản đồ chất lượng đất, bản đồ tiềm năng đất và dữ liệu vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

– Các nội dung trong việc điều tra và đánh giá thoái hóa đất bao gồm:

+ Xác định vị trí, diện tích đất bị thoái hóa đối với các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng dựa trên các loại hình thoái hóa như suy giảm độ phì, xói mòn, khô hạn, hoang mạc hóa, sa mạc hóa, kết von, đá ong hóa, mặn hóa và phèn hóa;

+ Phân tích xu hướng, nguyên nhân và dự báo nguy cơ thoái hóa đất;

+ Khoanh vùng các khu vực đất bị thoái hóa cần xử lý, cải tạo và phục hồi;

+ Tạo và cập nhật bản đồ thoái hóa đất và dữ liệu vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

– Các nội dung trong việc điều tra và đánh giá ô nhiễm đất bao gồm:

+ Xác định vị trí, diện tích đất bị ô nhiễm bao gồm ô nhiễm kim loại nặng, hóa chất bảo vệ thực vật, chất độc khác đối với các loại đất nông nghiệp, đất chưa sử dụng và đất được quy hoạch xây dựng khu dân cư đô thị, nông thôn;

+ Phân tích xu hướng, nguồn gây ô nhiễm và dự báo, cảnh báo nguy cơ ô nhiễm đất;

+ Khoanh vùng các khu vực đất bị ô nhiễm cần xử lý, cải tạo và phục hồi;

+ Tạo và cập nhật bản đồ đất bị ô nhiễm và dữ liệu vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

– Các nội dung trong việc quan trắc chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất bao gồm:
+ Xây dựng mạng lưới các điểm quan trắc cố định trên toàn quốc;

+ Xác định chỉ tiêu và tần suất quan trắc;

+ Theo dõi diễn biến của chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất và dự báo, cảnh báo sớm các biến đổi bất thường;

+ Cập nhật dữ liệu quan trắc về chất lượng đất, thoái hóa đất, ô nhiễm đất vào cơ sở dữ liệu quan trắc tài nguyên môi trường và cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

Ảnh minh hoạ

4. Hoạt động bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất?

– Các hoạt động bảo vệ, cải tạo và phục hồi đất gồm:

+ Phân loại các khu vực đất đã được định rõ theo quy định tại các điểm c khoản 1, điểm c khoản 2 và điểm c khoản 3 của Điều 53 trong Luật này;

+ Tổng hợp, xác định phạm vi và mức độ cần thiết cho việc bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất theo từng khu vực đã được phân loại ở điểm a khoản này;

+ Lập kế hoạch và thời gian thực hiện bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực đất đã được xác định tại điểm b khoản này;

+ Xác định các biện pháp kỹ thuật, giải pháp kinh tế, xã hội cùng với các phân tích để chọn lựa phương án tối ưu và quyết định về phương án thực hiện;

+ Lập báo cáo về kết quả của việc bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất;

+ Giám sát, kiểm soát quá trình xử lý, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất.

– Tạo bản đồ cho các khu vực đã thực hiện bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất; xây dựng và cập nhật dữ liệu về các hoạt động này vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai.

– Kiểm soát các khu vực đất bị thoái hóa, ô nhiễm chưa được bảo vệ, cải tạo, phục hồi theo quy định tại khoản 1 này bao gồm việc định rõ khu vực, cảnh báo, cấm hoặc hạn chế các hoạt động trên đất nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực lên đất.

5. Trách nhiệm tổ chức thực hiện điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất?

Chính phủ quy định chi tiết về việc điều tra, đánh giá đất đai, bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất và quy định về điều kiện năng lực của các tổ chức dịch vụ tư vấn điều tra, đánh giá đất đai.

– Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Bộ có liên quan thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Quy định các kỹ thuật về điều tra, đánh giá đất đai; kỹ thuật bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất;

+ Xây dựng và duy trì hệ thống quan trắc;

+ Tổ chức thực hiện, phê duyệt và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai cấp quốc gia, cấp vùng kinh tế – xã hội và theo chuyên đề;

+ Ban hành và thực hiện kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực đất thoái hóa nặng liên vùng, liên tỉnh; kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với khu vực đất bị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng.

– Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm như sau:

+ Tổ chức thực hiện, phê duyệt và công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai tại địa phương; xây dựng và thực hiện kế hoạch bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất đối với các khu vực đất bị thoái hóa, ô nhiễm trên địa bàn; cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai;

+ Thống kê và công bố các khu vực đất bị ô nhiễm; tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu xử lý, cải tạo và phục hồi đất tại khu vực đất bị ô nhiễm trên địa bàn.

+ Các hoạt động điều tra, đánh giá đất đai; bảo vệ, cải tạo, phục hồi đất được thực hiện bằng nguồn vốn từ sự nghiệp bảo vệ môi trường và các nguồn vốn khác theo quy định của pháp luật.

+ Kết quả điều tra, đánh giá đất đai phải được phê duyệt trong năm thực hiện kiểm kê đất đai để làm căn cứ cho việc lập quy hoạch sử dụng đất ở các cấp. Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan có chức năng quản lý đất đai cấp tỉnh phải công bố kết quả điều tra, đánh giá đất đai công khai trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

TUYET NHUNG LAW cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án trên thực tế về lĩnh vực đất dai, xây dựng, nhà ở. Liên hệ tư vấn hoặc mời luật sư tham giao bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ án tại toà án, vui lòng liên hệ số điện thoại: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ.

Luật sư Bùi Thị Nhung: