Bài viết này đề cập đến nội dung pháp lý liên quan đến hàng hoá lưu thông trong nước bị áp dụng biện pháp khẩn cấp khi nào? theo quy định của Luật Thương mại 2005 dùng để tham khảo.
1. Hàng hoá là gì?
Theo Luật giá năm 2012, hàng hóa được định nghĩa là tài sản có thể giao dịch, mua bán trên thị trường, đáp ứng được nhu cầu của con người, bao gồm cả động sản và bất động sản.
Theo Từ điển Việt Nam: Hàng hóa là một khái niệm cơ bản trong lĩnh vực kinh tế chính trị. Theo nghĩa hẹp, hàng hóa là vật chất có hình dạng xác định trong không gian và có thể giao dịch, mua bán được. Theo nghĩa rộng, hàng hóa bao gồm tất cả những thứ có thể giao dịch, mua bán được.
Theo Luật Thương mại năm 2005: Điều 3, Khoản 2 của Luật phân loại hàng hóa thành hai nhóm: Tất cả các loại động sản, bao gồm cả động sản hình thành trong tương lai; Những vật kết nối với đất đai.
Theo kinh tế chính trị Marx-Lenin: Trong lĩnh vực kinh tế chính trị Marx-Lenin, hàng hóa được định nghĩa là sản phẩm của lao động có thể giao dịch, mua bán. Hàng hóa có thể là vật chất như sắt thép, sách, hoặc thậm chí là sức lao động không hình thức. Karl Marx xác định hàng hóa là vật phẩm mang tính chất thỏa mãn nhu cầu con người thông qua các đặc tính như: Tính ích dụng đối với người sử dụng; Giá trị kinh tế, được tạo ra thông qua lao động; Sự hạn chế để đạt được, tức là tính khan hiếm.
Thuộc tính của hàng hóa bao gồm hai yếu tố chính là giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa. Trong thực tế, bản chất của hàng hóa có thể biến đổi theo từng giai đoạn kinh tế – xã hội. Mỗi mặt hàng được coi là hàng hóa đều có giá trị sử dụng và giá trị hàng hóa.
Giá trị sử dụng: Giá trị sử dụng của hàng hóa thể hiện khả năng đáp ứng nhu cầu cụ thể của người sử dụng. Ví dụ, cơm có giá trị sử dụng là để ăn, quần áo là để mặc, máy móc và nguyên vật liệu là để sản xuất, và nhiều loại khác nữa. Mỗi loại hàng hóa có thể có nhiều công dụng và giá trị sử dụng khác nhau. Ví dụ, gạo có thể dùng để nấu cơm, làm rượu, làm bánh, làm cồn y tế và làm bia.
Giá trị hàng hóa: Theo Karl Marx, giá trị trao đổi của hàng hóa được thể hiện thông qua một quan hệ số lượng hoặc tỷ lệ để trao đổi giá trị sử dụng của nó với giá trị sử dụng của các hàng hóa khác. Điều kiện để một vật phẩm được coi là hàng hóa là phải được sản xuất với mục đích mua bán, trao đổi, và điều này đồng nghĩa với việc vật phẩm đó có giá trị trao đổi.
Ảnh minh hoạ
2. Hàng hoá lưu thông trong nước bị áp dụng biện pháp khẩn cấp khi nào?
Dựa trên quy định của Điều 26 trong Luật Thương mại năm 2005 về áp dụng biện pháp khẩn cấp đối với hàng hóa lưu thông trong nước, các biện pháp buộc thu hồi, cấm lưu thông, tạm ngừng lưu thông, lưu thông có điều kiện hoặc yêu cầu giấy phép có thể được áp dụng cho hàng hóa khi:
– Nếu hàng hoá được xác định là nguồn gốc hoặc phương tiện lây truyền dịch bệnh: Biện pháp khẩn cấp được thiết lập nhằm ngăn chặn và xử lý các hàng hóa không đạt tiêu chuẩn chất lượng, có thể gây hại cho cộng đồng, đặc biệt là về sức khỏe, tính mạng con người hoặc liên quan đến an ninh, quốc phòng và các vấn đề chính trị, kinh tế, xã hội quốc gia. Vd. Như trong bối cảnh căng thẳng của đại dịch Covid-19, nếu hàng hóa trong nước nào được xác định là nguồn gốc hoặc phương tiện lây truyền dịch bệnh, cơ quan có thẩm quyền có thể áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp đồng thời. Việc này sẽ giúp ngăn chặn nguy cơ lây truyền dịch bệnh và bảo vệ tính mạng và sức khỏe của cộng đồng. Do đó, việc áp dụng các biện pháp khẩn cấp là hoàn toàn hợp lý và cần thiết trong tình hình hiện nay.
2. Thu hồi hàng hoá?
Dựa trên quy định của Thông tư số: 23/2018/TT-BYT, các hình thức thu hồi hàng hóa trong trường hợp áp dụng biện pháp khẩn cấp bao gồm:
Thu hồi tự nguyện: Chủ sản phẩm tự thu hồi sản phẩm bằng cách tổ chức, cá nhân đăng ký bản công bố hoặc tự công bố, ngay sau khi phát hiện hoặc nhận được thông tin phản ánh về sản phẩm đang bị thu hồi.
Thu hồi bắt buộc: Chủ sản phẩm không tuân thủ quyết định thu hồi của cơ quan có thẩm quyền, gồm:
Cơ quan tiếp nhận hồ sơ đăng ký bản công bố hoặc tự công bố.
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính về sản phẩm bị thu hồi.
Trình tự thu hồi hàng hóa trong trường hợp áp dụng biện pháp khẩn cấp như sau:
Trong vòng 24 giờ, tính từ thời điểm phát hiện hoặc nhận thông tin về hàng hóa bị áp dụng biện pháp khẩn cấp, chủ sản phẩm phải thực hiện các trách nhiệm sau:
Thông báo qua email, điện thoại hoặc các phương tiện khác, và gửi thông báo bằng văn bản đến toàn bộ hệ thống sản xuất, kinh doanh để ngừng kinh doanh, sản xuất và thu hồi sản phẩm.
Thông báo bằng văn bản tới các cơ quan thông tin đại chúng cấp tỉnh, thành phố hoặc các tổ chức có liên quan khác.
Thông báo bằng văn bản tới các cơ quan có thẩm quyền về việc thu hồi sản phẩm, kèm theo đầy đủ thông tin về sản phẩm bao gồm tên, địa chỉ của nhà sản xuất, chủ sản phẩm, số lô sản xuất, cách đóng gói, hạn sử dụng, số lượng, nguyên nhân thu hồi, địa điểm tiếp nhận phản hồi, thời gian thu hồi, vv.
Trong vòng tối đa 03 ngày sau khi hoàn thành việc thu hồi hàng hóa, chủ sản phẩm phải báo cáo kết quả thu hồi cho các cơ quan thẩm quyền có liên quan.
3. Xử phạt vi phạm hành chính nếu kinh doanh hàng hoá bị áp dụng biện pháp khẩn cấp?
Theo quy định của Điều 16 Nghị định số: 98/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng:
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đồng đến 400.000 đồng cho các hành vi vi phạm sau đây trong trường hợp hàng hóa vi phạm có giá trị dưới 1.000.000 đồng:
Kinh doanh loại hàng hóa đã bị cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp lưu thông có điều kiện nhưng không đảm bảo điều kiện hoặc phải có giấy phép nhưng không có giấy phép.
Kinh doanh loại hàng hóa đã bị cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp khẩn cấp buộc phải thu hồi hoặc tạm ngừng lưu thông.
Mức phạt sẽ tăng dần tùy theo giá trị của hàng hóa vi phạm, từ 400.000 đồng đến 50.000.000 đồng, trong đó:
+ Giá trị từ 1.000.000 đồng đến dưới 2.000.000 đồng: phạt từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng.
+ Giá trị từ 2.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng: phạt từ 600.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
+ Giá trị từ 5.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng: phạt từ 1.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Theo quy định này, mức phạt sẽ thay đổi từ 200.000 đồng đến 100.000.000 đồng tùy theo giá trị của hàng hóa vi phạm. Các biện pháp xử phạt sẽ được áp dụng tùy theo từng hành vi cụ thể, có thể kèm theo biện pháp khắc phục hậu quả như tiêu hủy tang vật vi phạm.
TUYET NHUNG LAW cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án trên thực tế trong lĩnh vực Thương mại. Liên hệ tư vấn hoặc mời luật sư tham giao bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ án Thương mại tại Toà án và Trọng tài trong các tranh chấp liên quan đến Thương mại. Vui lòng liên hệ số điện thoại hotline: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ.