Pháp luật áp dụng đối với người không quốc tịch?
Bài viết đề cập đến nội dung pháp lý liên quan đến Pháp luật áp dụng đối với người không quốc tịch? Người không quốc tịch là ai? Áp dụng pháp luật đối với người nhiều quốc tịch và các xác định quốc tịch của pháp nhân sẽ được Công Ty Luật Tuyết Nhung Bùi giải đáp sử dụng vào mục đích tham khảo.
The article addresses legal matters related to the applicable laws for stateless individuals. Who are stateless individuals? How are the laws applied to individuals with multiple nationalities? Additionally, the determination of the nationality of legal entities will be explained by Tuyet Nhung Bui Law Firm for reference purposes.
1. Pháp luật áp dụng đối với người không quốc tịch?
Trong trường hợp điều ước quốc tế hoặc pháp luật Việt Nam dẫn chiếu đến việc áp dụng pháp luật của quốc gia mà một bên trong quan hệ là cá nhân, nhưng cá nhân đó được xác định là người không có quốc tịch, thì pháp luật áp dụng cần được thay đổi. Khi đó, pháp luật được áp dụng thay thế là pháp luật của nước nơi người đó cư trú vào thời điểm quan hệ phát sinh. Việc áp dụng quy định pháp luật dựa trên nơi cư trú thay vì quốc tịch xuất phát từ việc nơi cư trú và quốc tịch đều là quyền nhân thân của cá nhân.
Vì Việt Nam theo hệ thống pháp luật Civil Law nên thường ưu tiên áp dụng hệ thuộc luật quốc tịch hơn hệ thuộc luật nơi cư trú. Tuy nhiên, trong trường hợp không thể xác định được quốc tịch, pháp luật Việt Nam chuyển từ hệ thuộc luật quốc tịch sang hệ thuộc luật nơi cư trú nhằm bảo vệ quyền lợi của người không có quốc tịch, tạo điều kiện để họ tham gia các quan hệ dân sự như những chủ thể khác.
Nếu người đó có nhiều nơi cư trú hoặc không xác định được nơi cư trú tại thời điểm phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài, pháp luật áp dụng sẽ là pháp luật của nước mà người đó có mối liên hệ gắn bó nhất. Quy định này nhằm đảm bảo tính khách quan và công bằng trong việc giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài. Tùy từng trường hợp cụ thể, nước có mối liên hệ gắn bó nhất với người không có quốc tịch có thể là nơi họ thường xuyên cư trú hoặc nơi phần lớn tài sản của họ được đặt.
Điều 672 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định căn cứ xác định pháp luật áp dụng đối với người không có quốc tịch và người có nhiều quốc tịch như sau:
Khi pháp luật được dẫn chiếu đến là pháp luật của nước mà cá nhân có quốc tịch, nhưng cá nhân đó không có quốc tịch, thì pháp luật áp dụng sẽ là pháp luật của nước nơi cá nhân đó cư trú tại thời điểm phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Trường hợp cá nhân có nhiều nơi cư trú hoặc không xác định được nơi cư trú tại thời điểm phát sinh quan hệ, pháp luật áp dụng sẽ là pháp luật của nước mà cá nhân đó có mối liên hệ gắn bó nhất.
Khi pháp luật được dẫn chiếu đến là pháp luật của nước mà cá nhân có quốc tịch, nhưng cá nhân đó có nhiều quốc tịch, pháp luật áp dụng sẽ là pháp luật của nước nơi cá nhân đó có quốc tịch và cư trú tại thời điểm phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài. Nếu cá nhân có nhiều nơi cư trú, hoặc không xác định được nơi cư trú, hoặc nơi cư trú và nơi có quốc tịch khác nhau tại thời điểm phát sinh quan hệ, thì pháp luật áp dụng sẽ là pháp luật của nước mà cá nhân đó có quốc tịch và có mối liên hệ gắn bó nhất.
Trường hợp pháp luật được dẫn chiếu đến là pháp luật của nước mà cá nhân có quốc tịch, nhưng cá nhân đó có nhiều quốc tịch, trong đó có quốc tịch Việt Nam, thì pháp luật áp dụng sẽ là pháp luật Việt Nam.
Applicable Laws for Stateless Individuals
In cases where international treaties or Vietnamese law refer to the application of the law of a country to a party in a legal relationship, and that party is identified as stateless, the applicable law must be adjusted. In such situations, the substituted law is the law of the country where the individual resides at the time the relationship arises. The application of law based on residence instead of nationality stems from the fact that both residence and nationality are personal rights of an individual.
As Vietnam follows the Civil Law system, it typically prioritizes the application of the nationality principle over the residence principle. However, in cases where nationality cannot be determined, Vietnamese law shifts from the nationality principle to the residence principle to protect the rights of stateless individuals and enable them to participate in civil relationships as other legal subjects do.
If the individual has multiple places of residence or their residence cannot be determined at the time the civil relationship with a foreign element arises, the applicable law will be the law of the country with which the individual has the closest connection. This regulation ensures objectivity and fairness in resolving civil cases with foreign elements. Depending on the specific case, the country with the closest connection to the stateless individual could be the one where they frequently reside or where most of their assets are located.
Article 672 of the 2015 Civil Code provides the basis for determining the applicable law for stateless individuals and those with multiple nationalities as follows:
When the referred law is the law of the country of the individual’s nationality, but the individual is stateless, the applicable law will be the law of the country where the individual resides at the time the civil relationship with a foreign element arises. If the individual has multiple residences or their residence cannot be determined, the applicable law will be the law of the country with which the individual has the closest connection.
When the referred law is the law of the country of the individual’s nationality, and the individual has multiple nationalities, the applicable law will be the law of the country where the individual holds nationality and resides at the time the civil relationship with a foreign element arises. If the individual has multiple residences, or their residence cannot be determined, or their residence and nationality differ, the applicable law will be the law of the country where the individual holds nationality and has the closest connection.
When the referred law is the law of the country of the individual’s nationality, and the individual holds multiple nationalities, including Vietnamese nationality, the applicable law will be Vietnamese law.
2. Người không quốc tịch là ai?
Theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2008, người không có quốc tịch là người không mang quốc tịch Việt Nam và cũng không mang quốc tịch của bất kỳ quốc gia nào khác.
Who are Stateless Individuals?
According to Clause 2, Article 3 of the 2008 Vietnamese Nationality Law, a stateless individual is a person who does not hold Vietnamese nationality and does not hold the nationality of any other country.

3. Áp dụng pháp luật đối với người nhiều quốc tịch?
Khác với người không có quốc tịch, người có nhiều quốc tịch là người đồng thời mang quốc tịch của nhiều quốc gia khác nhau. Trong trường hợp này, pháp luật áp dụng được xác định là pháp luật của quốc gia mà người đó vừa có quốc tịch vừa cư trú tại thời điểm phát sinh quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài.
Bên cạnh căn cứ quốc tịch, pháp luật còn bổ sung yếu tố nơi cư trú để xác định pháp luật áp dụng trong việc điều chỉnh quan hệ. Điều này xuất phát từ thực tế rằng, một người có thể mang nhiều quốc tịch, nhưng nơi cư trú của họ tại thời điểm phát sinh quan hệ được xem là có mối liên hệ gắn bó hơn so với các quốc tịch khác. Vì vậy, không phải lúc nào pháp luật của quốc gia mà cá nhân có quốc tịch cũng mặc nhiên được áp dụng, mà cần phải xem xét thêm yếu tố nơi cư trú để xác định pháp luật phù hợp với tình huống cụ thể.
Applicable Laws for Individuals with Multiple Nationalities
Unlike stateless individuals, those with multiple nationalities are individuals who simultaneously hold the nationality of several different countries. In such cases, the applicable law is determined as the law of the country where the individual holds nationality and resides at the time the civil relationship with a foreign element arises.
In addition to nationality, the law also incorporates the factor of residence to determine the applicable law for regulating the relationship. This approach recognizes that while an individual may hold multiple nationalities, their place of residence at the time the relationship arises is often considered to have a closer connection than their other nationalities. Therefore, the law of the country where the individual resides is not automatically overridden by the law of the country of their nationality; instead, residence must be considered to identify the most appropriate legal framework for the specific situation.
4. Cách xác định quốc tịch của pháp nhân?
Điều 676 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định như sau:
+ Quốc tịch của pháp nhân được xác định dựa trên pháp luật của quốc gia nơi pháp nhân được thành lập.
+ Các vấn đề liên quan đến năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân, tên gọi, đại diện theo pháp luật, tổ chức, tổ chức lại, giải thể, quan hệ giữa pháp nhân với các thành viên, cũng như trách nhiệm của pháp nhân và thành viên đối với nghĩa vụ của pháp nhân sẽ được xác định theo pháp luật của quốc gia mà pháp nhân mang quốc tịch, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 của Điều này.
+ Đối với pháp nhân nước ngoài xác lập và thực hiện giao dịch dân sự tại Việt Nam, năng lực pháp luật dân sự của pháp nhân đó sẽ được xác định theo pháp luật Việt Nam.
How to Determine the Nationality of a Legal Entity
Article 676 of the 2015 Civil Code provides as follows:
The nationality of a legal entity is determined based on the law of the country where the legal entity is established.
Matters related to the civil legal capacity of a legal entity, its name, legal representative, organization, reorganization, dissolution, relationships with its members, as well as the responsibilities of the legal entity and its members for the entity’s obligations, are determined according to the law of the country where the legal entity holds nationality, except as stipulated in Clause 3 of this Article.
For foreign legal entities that establish and conduct civil transactions in Vietnam, their civil legal capacity is determined according to Vietnamese law.
CÔNG TY LUẬT TUYẾT NHUNG BÙI cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án trên thực tế trong lĩnh vực dân sự. Liên hệ tư vấn, mời luật sư tham giao bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, đại diện theo uỷ quyền. Vui lòng liên hệ số điện thoại hotline: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ.