Bài viết này đề cập đến nội dung pháp lý liên quan đến khuyến mại? Những sản phẩm, dịch vụ được khuyến mại? Đặc điểm của hoạt động khuyến mại? Và phân biệt giữa khuyến mại và khuyến mãi dùng vào mục đích tham khảo.
1. Quy định về khuyến mại?
Theo Điều 88 của Luật Thương mại năm 2005, khuyến mại được định nghĩa là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm thúc đẩy việc mua bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ bằng cách mang lại cho khách hàng những lợi ích cụ thể.
2. Những sản phẩm, dịch vụ nào được khuyến mại?
Theo quy định tại Điều 93 của Luật Thương mại năm 2005 và Điều 5 của Nghị định số 81/2018/NĐ-CP, hàng hóa và dịch vụ được khuyến mại là những sản phẩm và dịch vụ mà thương nhân sử dụng các biện pháp khuyến mại để thúc đẩy việc bán và cung cấp chúng, trong đó:
Hàng hóa và dịch vụ được khuyến mại không bao gồm rượu, xổ số, thuốc lá, sữa thay thế sữa mẹ, thuốc chữa bệnh cho người bao gồm các loại thuốc đã được phép lưu thông theo quy định của Bộ Y tế (trừ trường hợp khuyến mại cho thương nhân kinh doanh thuốc), dịch vụ khám chữa bệnh của cơ sở y tế công lập, dịch vụ giáo dục của cơ sở công lập, cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập, hàng hóa và dịch vụ bị cấm lưu hành tại Việt Nam và các hàng hóa, dịch vụ khác bị cấm khuyến mại theo quy định của pháp luật.
Tiền có thể được sử dụng như hàng hóa và dịch vụ để khuyến mại, trừ các trường hợp khuyến mại theo quy định tại các Điều 8, Điều 10, Điều 11 của Nghị định số 81/2018/NĐ-CP.
3. Đặc điểm của hoạt động khuyến mại?
Có một số đặc điểm cơ bản của khuyến mại như sau:
Chủ thể thực hiện hoạt động khuyến mại là các thương nhân. Để tăng cơ hội trong thương mại, họ có thể tổ chức trực tiếp việc khuyến mại các sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ kinh doanh, hoặc cung cấp dịch vụ khuyến mại cho các thương nhân khác để kinh doanh. Mối quan hệ dịch vụ này thường được xây dựng trên cơ sở hợp đồng dịch vụ giữa thương nhân có nhu cầu khuyến mại và thương nhân cung cấp dịch vụ.
Mục đích chính của khuyến mại là thúc đẩy việc bán hàng và cung ứng dịch vụ. Để đạt được mục tiêu này, các chiến dịch khuyến mại có thể nhằm vào việc thu hút khách hàng mua sắm hoặc sử dụng dịch vụ, giới thiệu sản phẩm mới, tăng sự chú ý của các nhà phân phối đến sản phẩm của doanh nghiệp, và tăng số lượng đơn hàng, từ đó nâng cao thị phần trên thị trường.
Về cách thức thực hiện xúc tiến thương mại, thương nhân đưa ra những lợi ích cụ thể cho khách hàng. Tùy thuộc vào mục tiêu cụ thể của chiến dịch khuyến mại, tình hình cạnh tranh trên thị trường, và điều kiện tài chính, thương nhân có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau như tặng quà, cung cấp mẫu thử, giảm giá sản phẩm, và các lợi ích vật chất khác.
Ảnh minh hoạ
4. Các hình thức khuyến mại?
Điều 92 của Luật Thương mại năm 2005 quy định về các hình thức khuyến mại bao gồm:
+ Cung cấp hàng hoá mẫu, dịch vụ mẫu cho khách hàng dùng thử mà không thu phí.
+ Tặng hàng hoá, dịch vụ cho khách hàng mà không thu tiền.
+ Bán hàng, cung ứng dịch vụ với giá thấp hơn giá trước đó trong thời gian khuyến mại đã thông báo. Đối với hàng hóa, dịch vụ được quản lý giá bởi Nhà nước, việc khuyến mại này phải tuân theo quy định của Chính phủ.
+ Chèn ảnh các hình thức khuyến mại.
+ Bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm theo phiếu mua hàng, phiếu sử dụng dịch vụ để khách hàng nhận được một số lợi ích cụ thể.
+ Bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm phiếu dự thi để khách hàng có cơ hội nhận giải thưởng theo thể lệ đã công bố.
+ Bán hàng, cung ứng dịch vụ kèm tham gia các chương trình may rủi, mà việc tham gia phải đi kèm với việc mua hàng hoặc dịch vụ, và việc trúng thưởng phụ thuộc vào sự may mắn của người tham gia theo thể lệ đã công bố.
+ Tổ chức chương trình khách hàng thường xuyên, dựa trên số lượng hoặc giá trị mua hàng hoặc dịch vụ, thể hiện qua thẻ khách hàng, phiếu ghi nhận mua hàng hoặc dịch vụ, hoặc các hình thức khác.
+ Tổ chức các sự kiện văn hóa, nghệ thuật, giải trí và các sự kiện khác với mục đích khuyến mại.
+ Các hình thức khuyến mại khác nếu được cơ quan quản lý nhà nước về thương mại chấp thuận.
Không phải mọi hoạt động khuyến mại đều được phép thực hiện. Nếu các hành vi khuyến mại gây ra ảnh hưởng đến an toàn công cộng và trật tự xã hội, vi phạm quy định của pháp luật, thì sẽ bị cấm. Điều 100 của Luật Thương mại năm 2005, được sửa đổi và bổ sung vào năm 2019, quy định những hành vi bị cấm trong các hoạt động như sau:
+ Khuyến mại cho hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh; hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh; hàng hoá chưa được phép lưu thông, dịch vụ chưa được phép cung ứng.
+ Sử dụng hàng hoá, dịch vụ để khuyến mại là hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh; hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh; hàng hoá chưa được phép lưu thông, dịch vụ chưa được phép cung ứng.
+ Khuyến mại hoặc sử dụng rượu, bia để khuyến mại cho người dưới 18 tuổi.
+ Khuyến mại hoặc sử dụng thuốc lá, rượu, bia có độ cồn từ 15 độ trở lên dưới mọi hình thức.
+ Khuyến mại thiếu trung thực hoặc gây hiểu lầm về hàng hoá, dịch vụ để lừa dối khách hàng.
+ Khuyến mại để tiêu thụ hàng hoá kém chất lượng, gây hại đến môi trường, sức khỏe con người và lợi ích công cộng khác.
+ Khuyến mại tại các địa điểm như trường học, bệnh viện, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân.
+ Hứa tặng, thưởng nhưng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng.
+ Khuyến mại nhằm cạnh tranh không lành mạnh.
+ Thực hiện khuyến mại với giá trị hàng hoá, dịch vụ dùng để khuyến mại vượt quá hạn mức tối đa hoặc giảm giá hàng hoá, dịch vụ được khuyến mại quá mức tối đa theo quy định tại khoản 4 Điều 94 của Luật Thương mại.
5. Phân biệt khuyến mại và khuyến mãi?
| Tiêu chí | Khuyến mại | Khuyến mãi |
| Khái niệm | Là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân nhằm thúc đẩy việc mua bán hàng hoá, cung cấp dịch vụ bằng cách cung cấp cho khách hàng những lợi ích cụ thể. | Là hoạt động tác động đến người bán hàng (đại lý bán hàng, khách hàng trung gian, người phân phối) nhằm khuyến khích việc mua hàng hóa. |
| CSPL | Luật Thương mại 2005 và Nghị định 81/2018/NĐ-CP | Không có quy định |
| Mục đích | Tăng sức mua hàng: Hướng tới người tiêu dùng, khuyến khích mua và sử dụng sản phẩm, hàng hóa.
| Tăng sức bán hàng: Hướng tới người bán (khách hàng trung gian, đại lý, nhà phân phối) nhằm nâng cao doanh số bán hàng. |
| Bản chất | + Tăng doanh thu; + Kích cầu tiêu dùng; + Giảm hàng tồn kho. | + Giải phóng hàng tồn kho; + Nâng cao doanh số; + Càng bán được nhiều, càng được nhà sản xuất thưởng nhiều. |
| Hình thức | + Đưa hàng hoá mẫu, cung ứng dịch vụ mẫu để khách hàng dùng thử không phải trả tiền; + Tặng hàng hoá, cung ứng dịch vụ không thu tiền; + Giảm giá trực tiếp; + Hàng cũ đổi hàng mới; + Rút thăm trúng thưởng; + Tổ chức chương trình khách hàng thường xuyên (phiếu tích điểm). + Tổ chức cho khách hàng tham gia các chương trình văn hóa, nghệ thuật, giải trí và các sự kiện khác vì mục đích khuyến mại… | + Thưởng doanh số; + Tặng quà; + Thưởng du lịch … |