Tội cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng Điều 136

1. Tội cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng Điều 136

“Điều 136. Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội
1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
a) Đối với 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên.
3. Phạm tội dẫn đến chết người hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 03 năm.”

2. Gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là gì?

Căn cứ vào Điều 22 của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017, phòng vệ chính đáng được định nghĩa là hành vi của người chống trả một cách cần thiết để bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của bản thân, người khác, hoặc lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, chống lại hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên. Hành vi này không bị coi là tội phạm. Để được xem xét là phòng vệ chính đáng, cần thỏa hai điều kiện chính: Hành vi xâm phạm lợi ích chính đáng của bản thân, người khác hoặc của Nhà nước, cơ quan, tổ chức hoặc chống trả một cách cần thiết và đủ để ngăn chặn hành vi xâm phạm nói trên.

Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng được hiểu là hành vi chống trả quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm phạm. Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng sẽ chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Việc xác định hành vi có vượt quá giới hạn hay không đòi hỏi sự đánh giá dựa trên nhiều yếu tố và có thể gặp khó khăn trong quá trình xử lý vi phạm hình sự. Điều này cần sự xét xử một cách khách quan và dựa trên những dữ kiện cụ thể của vụ án/ vụ việc.

3. Cấu thành tội cố ý gây thương tích do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là gì?

3.1. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của hai tội này được thể hiện thông qua những dấu hiệu sau:

– Về hành vi:

+ Gây thương tích: Thực hiện hành vi gây thương tích đối với người đang có hành vi xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của bản thân hoặc người khác, vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

+ Gây tổn hại cho sức khỏe: Thực hiện hành vi gây tổn hại cho sức khỏe của người đang có hành vi xâm phạm lợi ích của Nhà nước, tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của bản thân hoặc người khác, vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

– Về hậu quả:

Người thực hiện hành vi nêu trên chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi gây ra hậu quả là làm cho người bị hại bị thương tật tỷ lệ từ 31% trở lên hoặc dẫn đến chết người. Đây là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này.

3.2. Mặt khách thể của tội phạm

Hành vi  không chỉ làm tổn thương sức khỏe của người khác mà còn gián tiếp đặt tính mạng của họ vào tình thế nguy hiểm.

3.3. Mặt chủ quan của tội phạm

Người phạm tội đã thực hiện hành vi phạm tội này với lỗi cố ý, có thể là cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp.

3.4. Mặt chủ thể của tội phạm

Chủ thể của tội này là bất kỳ người nào đủ năng lực trách nhiệm hình sự.

4. Hình phạt của tội này?

– Khung 1:

Được áp dụng trong trường hợp có đủ dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này, khung hình phạt bao gồm phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ kéo dài đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm, nhằm xử lý những trường hợp vi phạm mặt khách quan và chủ quan.

– Khung 2:

Áp dụng khi có nhiều người bị ảnh hưởng (tức là từ hai người trở lên), khung hình phạt được xác định là phạt tù từ một năm đến ba năm để đối mặt với các trường hợp vi phạm đặc biệt.

5. Phân biệt tội cố ý gây thương tích và tội giết người

6. Các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự?

6.1. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

6.2. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự