Tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Điều 179

Bài viết này đề cập nội dung liên quan đến tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp Điều 179; cơ sở pháp lý; cấu thành tội phạm và khung hình phạt đối với tội này sẽ được giải đáp dùng vào mục đích tham khảo. 

This article addresses issues related to the crime of negligence resulting in damage to State property, agencies, organizations, and enterprises under Article 179; it will provide legal basis, elements of the crime, and the applicable penalties for this offense for reference purposes.

1. Cơ sở pháp lý

Thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp là hành vi vi phạm pháp luật của những người có trách nhiệm trong việc quản lý tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước hoặc của các tổ chức, doanh nghiệp. Hành vi này thể hiện sự thiếu sót trong việc thực hiện trách nhiệm được giao, dẫn đến việc để xảy ra tình trạng mất mát, hư hỏng hoặc lãng phí tài sản. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho tài sản mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản công.

Theo quy định tại Điều 179 Bộ luật Hình sự năm 2015, đã được sửa đổi và bổ sung năm 2017, tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước được xác định qua các mức độ thiệt hại khác nhau. Cụ thể:

“Điều 179 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định về tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp như sau:

2. Các yếu tố cấu thành tội phạm

Trong lĩnh vực hình sự, các yếu tố cấu thành tội phạm là rất quan trọng để xác định tính chất của hành vi vi phạm. Tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp được xác định dựa trên các yếu tố khách quan, khách thể, chủ quan và chủ thể. Dưới đây là phân tích chi tiết các yếu tố này.

[EN] In the criminal field, the elements constituting a crime are crucial for determining the nature of the violation. The crime of negligence causing damage to State property, agencies, organizations, and enterprises is assessed based on objective factors, the subject of the crime, subjective factors, and the offender. Below is a detailed analysis of these elements.

2.1. Mặt khách quan

Mặt khách quan của tội phạm này bao gồm các dấu hiệu cụ thể. Đầu tiên là hành vi vi phạm, cụ thể là việc không thực hiện đầy đủ các biện pháp quản lý tài sản mà mình có trách nhiệm quản lý. Điều này có thể xảy ra khi những người có nhiệm vụ như thủ kho, thủ quỹ hoặc các cá nhân khác được giao quản lý trực tiếp tài sản không thực hiện đầy đủ chức trách của mình.

Khi tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức hoặc doanh nghiệp bị mất mát, hư hỏng hay lãng phí, điều này cần phải thuộc sự quản lý trực tiếp của người phạm tội. Hơn nữa, cần có một mối quan hệ nhân quả giữa hành vi không thực hiện đầy đủ các biện pháp quản lý và hậu quả gây ra, cụ thể là thiệt hại cho tài sản. Nếu người quản lý đã thực hiện đầy đủ các biện pháp cần thiết mà vẫn xảy ra mất mát do những nguyên nhân khách quan (như thiên tai), thì họ sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Ví dụ, một thủ kho đã có các biện pháp phòng chống cháy nổ nhưng do sét đánh làm kho bị cháy thì không thể quy trách nhiệm cho họ.

Về giá trị tài sản, để bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thiệt hại phải từ 50.000.000 đồng trở lên. Điều này có nghĩa rằng những thiệt hại dưới mức này sẽ không đủ để cấu thành tội thiếu trách nhiệm.

[EN] The objective aspect of this crime includes specific indicators. The first is the act of violation, specifically the failure to fully implement management measures for the property one is responsible for overseeing. This may occur when individuals tasked with responsibilities, such as warehouse keepers, treasurers, or other individuals assigned to directly manage assets, do not fulfill their duties adequately.

When State property, agency, organization, or enterprise suffers losses, damages, or waste, this must fall under the direct management of the offender. Furthermore, there must be a causal relationship between the failure to implement adequate management measures and the resulting consequences, specifically the damage to the property. If the manager has taken all necessary precautions yet still experiences losses due to external factors (such as natural disasters), they will not be held criminally responsible. For example, a warehouse keeper who has implemented fire prevention measures cannot be held accountable if a fire occurs due to a lightning strike.

Regarding the value of the property, for criminal liability to be pursued, the damage must be 50,000,000 VND or more. This means that damages below this threshold will not be sufficient to constitute the crime of negligence.

2.2. Khách thể

Hành vi phạm tội nêu trên xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức hoặc doanh nghiệp. Những tài sản này không phải lúc nào cũng được Nhà nước hoặc tổ chức sử dụng trực tiếp, mà thường được giao cho các cơ quan, tổ chức khác quản lý và sử dụng theo quy định pháp luật.

[EN] The aforementioned criminal act infringes upon the property rights of the State, agencies, organizations, or enterprises. These assets are not always directly used by the State or the organization but are often entrusted to other agencies or organizations for management and use in accordance with legal regulations.

2.3. Mặt chủ quan

Về mặt chủ quan, người phạm tội thực hiện hành vi thiếu trách nhiệm này với lỗi vô ý. Điều này có nghĩa rằng họ không cố tình gây ra thiệt hại, nhưng do sự thiếu sót trong việc thực hiện trách nhiệm đã dẫn đến hậu quả xấu cho tài sản của Nhà nước.

[EN] Subjectively, the offender commits this act of negligence with an unintentional fault. This means that they did not deliberately cause the damage, but their failure to fulfill their responsibilities led to negative consequences for State property.

2.4. Chủ thể

Chủ thể của tội thiếu trách nhiệm này là những người được giao nhiệm vụ trực tiếp quản lý tài sản. Chủ thể này có thể là những người có chức vụ, quyền hạn hoặc chỉ là nhân viên bình thường như thủ kho, thủ quỹ hay lái xe. Những người không có trách nhiệm quản lý trực tiếp, như kế toán hay thủ trưởng đơn vị, sẽ không thuộc phạm vi điều chỉnh của tội này.

Việc xác định rõ ràng các yếu tố cấu thành tội phạm là rất cần thiết để có thể truy cứu trách nhiệm hình sự đúng mức đối với những người có trách nhiệm quản lý tài sản của Nhà nước, nhằm bảo vệ tài sản công và tránh những thiệt hại cho xã hội.

[EN] The subject of this crime of negligence includes individuals assigned direct management responsibilities for property. This subject can be people with positions of authority or even ordinary employees such as warehouse managers, treasurers, or drivers. Individuals who do not have direct management responsibilities, such as accountants or unit leaders, are not covered by this offense. Clearly identifying the elements that constitute the crime is essential for properly prosecuting those responsible for managing State property, in order to protect public assets and prevent damage to society.

2.5. Khung hình phạt đối với tội phạm này

Dưới đây là bảng phân loại các khung hình phạt theo Điều 179 Bộ luật Hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây thiệt hại đến tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Bảng này giúp phân biệt rõ các mức hình phạt và hành vi phạm tội liên quan.

[EN] Below is a table categorizing the penalty frameworks according to Article 179 of the Penal Code regarding the crime of negligence causing damage to State property, agencies, organizations, and enterprises. This table helps clarify the various levels of penalties and related criminal acts.

Khung hình phạt Frame	Mức hình phạt The penalty	Hành vi phạm tội criminal behavior
Khung 1 (Khoản 1 Điều 179)    Frame 1(Clause 1, Article 179)	Phạt cảnh cáo hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.    To impose a warning or a non-custodial reform penalty of up to 3 years.	Người có nhiệm vụ trực tiếp trong công tác quản lý tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, do thiếu trách nhiệm mà để mất mát, hư hỏng, lãng phí, gây thiệt hại cho tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng. Individuals directly responsible for managing state assets, agencies, organizations, or enterprises who, due to negligence, allow loss, damage, or waste that results in damage to assets valued between 100,000,000 VND and under 500,000,000 VND.
Khung 2 (Khoản 2 Điều 179)     Frame 2(Clause 2, Article 179)	Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.    Imprisonment from 1 to 5 years.	Phạm tội như trên nhưng gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trị giá từ 500.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng. Committing the crime as mentioned above but causing damage to state property, agencies, organizations, or enterprises valued between 500,000,000 VND and under 2,000,000,000 VND.
Khung 3 (Khoản 3 Điều 179)     Frame 3(Clause 3, Article 179)	Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.    Imprisonment from 5 to 10 years.	Phạm tội gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trị giá từ 2.000.000.000 đồng trở lên. Committing a crime that causes damage to state property, organizations, or enterprises valued at 2,000,000,000 VND or more.
Hình phạt bổ sung (Khoản 4 Điều 179): Bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.       Supplementary penalties (Clause 4, Article 179): Prohibited from holding positions, practicing professions, or performing certain jobs for a period of 1 to 5 years.

Có thể thấy rằng, dù không cố ý gây ra thiệt hại, nhưng việc lơ là trong công việc của những người quản lý tài sản vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự. Điều này không chỉ nhằm bảo vệ tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà còn đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật trong việc thực thi nhiệm vụ của các cá nhân được giao trách nhiệm.

[EN] It is evident that even if there is no intention to cause harm, negligence in the duties of asset managers still results in criminal liability. This is not only to protect the assets of the State, agencies, organizations, and businesses but also to uphold the rigor of the law in ensuring that individuals entrusted with responsibilities carry out their duties appropriately.

TUYET NHUNG LAW cung cấp đội ngũ Luật sư chuyên nghiệp và giàu kinh nghiệm xử lý các vụ án hình sự trên thực tế. Liên hệ tư vấn các vấn đề liên quan đến hình sự hoặc mời luật sư bào chữa cho bị cáo; mời luật sư bảo vệ cho bị hại hoặc người có quyền lợi liên quan trong vụ án hình sự, vui lòng liên hệ số điện thoại/ zalo: 0975.982.169 hoặc gửi yêu cầu qua email: lienhe@tuyetnhunglaw.vn để được hỗ trợ và đưa ra những tư vấn kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng.