Tội vô ý làm chết người Điều 128

Cơ sở pháp lý

Điều 123 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Điều 128 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Khách thể

Khách thể của cả hai tội đều là quyền được sống, quyền được Nhà nước bảo hộ về tính mạng của con người.

Mặt khách quan

Hành vi phạm tội này có thể thực hiện dưới dạng hành động hoặc không hành động, sử dụng các phương tiện như súng, dao, gậy gộc, tay chân, thuốc độc, v.v. Cách thức tước đoạt quyền sống của người khác thường bao gồm các phương pháp như bắn, chém, đâm, treo cổ, bóp cổ, đầu độc, đấm đá, và nhiều phương tiện khác. Mặc dù trường hợp không hành động ít gặp, nhưng vẫn có khả năng xảy ra.

Hậu quả trực tiếp của tội giết người thường là làm chết người, đặc biệt là khi tội phạm đã hoàn thành. Để truy cứu trách nhiệm hình sự về tội giết người, cần xác định mối quan hệ nhân quả giữa hành vi phạm tội và hậu quả xảy ra. Tuy nhiên, cũng có các trường hợp nạn nhân chỉ bị thương, tàn tật hoặc không gặp hậu quả nặng, chẳng hạn như khi bị bắn nhưng không chết, hoặc đầu độc nhưng được cấp cứu kịp thời nên không gặp hậu quả chết người. Điều này xảy ra trong trường hợp giết người chưa đạt mức đầy đủ để được xem xét là hoàn thành.

Hành vi phạm tội thuộc mặt khách quan của tội giết người thể hiện qua những hành động cẩu thả hoặc quá tự tin, dẫn đến cái chết của nạn nhân. Hành vi khách quan này tương đương với hành vi thực hiện tội giết người.

Hành vi phạm tội có thể là hành động hoặc không hành động, sử dụng các phương tiện như súng, dao, gậy gộc, tay chân, thuốc độc, v.v. Tước đoạt quyền sống của người khác thường được thực hiện thông qua các phương thức như bắn, chém, đâm, treo cổ, bóp cổ, đầu độc, đấm đá, v.v. Ví dụ, trong trường hợp người đi săn tưởng người là thú, đã bắn nhầm khiến nạn nhân tử vong. Mặc dù trường hợp không hành động ít gặp, nhưng vẫn có khả năng xảy ra, như trong trường hợp một bác sĩ do quá cẩu thả gây ra sai sót trong quá trình cấp cứu, dẫn đến tử vong của bệnh nhân.

Hậu quả chết người là yếu tố bắt buộc để cấu thành tội phạm. Mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vô ý của người phạm tội và cái chết của nạn nhân là nguyên nhân trực tiếp của sự kiện.

Chủ thể

Người nào từ đủ 14 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự có thể thực hiện tội giết người.

Người từ đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự.

Mặt chủ quan

Tội giết người chủ yếu thực hiện do lỗi cố ý, cũng có trường hợp lỗi cố ý gián tiếp. Luật quy định trong một số trường hợp cần làm rõ động cơ và mục đích của người phạm tội, như vì động cơ đê hèn, thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác, và người phạm tội biết rõ mức độ nguy hiểm của hành vi mình gây ra. Họ nhận thức rõ hành vi có thể gây tổn hại đến thân thể người khác và nhìn thấy trước hậu quả chết người. Tuy nhiên, người phạm tội vẫn có ý muốn cho hậu quả xảy ra hoặc không mong muốn, nhưng vẫn giữ ý thức về khả năng xảy ra hậu quả.

Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội với lỗi vô ý được chia thành hai trường hợp:

Vô ý do cẩu thả: Đây là tình huống người phạm tội không thấy trước khả năng gây ra hậu quả nguy hại cho xã hội do sự cẩu thả, mặc dù theo quy định pháp luật, họ phải thấy trước hoặc có khả năng thấy trước. Trường hợp này, vô ý làm chết người do cẩu thả xảy ra khi người phạm tội không nhìn thấy trước hậu quả chết người mặc dù pháp luật yêu cầu họ phải có sự nhận thức trước về hậu quả đó.

Vô ý vì quá tự tin: Đây là tình huống người phạm tội thấy trước được hành vi của mình có thể gây ra hậu quả nguy hiểm cho xã hội, nhưng do quá tự tin hoặc chủ quan, họ tin rằng hậu quả đó sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn ngừa được. Tuy nhiên, kết quả là hậu quả vẫn xảy ra. Vô ý làm chết người do quá tự tin là tình trạng người phạm tội hoàn toàn nhận thức trước về hậu quả chết người, nhưng do sự chủ quan và tự tin nên vẫn thực hiện hành vi đó, dẫn đến hậu quả chết người không mong muốn.

Hình phạt

Người phạm tội giết người có thể chịu mức hình phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình, phản ánh mức độ và tính nguy hiểm cao của tội phạm. Trường hợp người phạm tội giết người không thuộc các tình tiết tăng nặng theo Khoản 1 Điều 123 Bộ luật hình sự sẽ chịu mức hình phạt tù từ 07 năm đến 15 năm. Ngoài ra, trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, người phạm tội giết người có thể đối mặt với khung hình phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

Khoản 1 của Điều 128 quy định mức hình phạt cải tạo không giam giữ từ 01 năm đến 05 năm hoặc phạt tù không giam giữ đến 03 năm. Khung hình phạt này áp dụng cho trường hợp người phạm tội vô ý làm chết 01 người.

Khoản 2 của Điều 128 quy định mức hình phạt tù từ 03 năm đến 10 năm. Điều này được áp dụng cho trường hợp vô ý làm chết từ 02 người trở lên.